ولادت

حضرت امام رضا علیه السلام هشتمین امام شیعیان می باشد .

ایشان فرزند حضرت امام کاظم علیه السلام و نجمه خاتون می باشد.

محل ولادت ایشان شهر مدینه می باشد.

نام ایشان علی و کنیه شان ابوالحسن و لقب ایشان رضا می باشد.

فضائل

امام رضا دارای ویژگی های اخلاقی بسیار منحصر به فردی بوده اند.

به طوری که هم دوست و هم دشمن از فضائل اخلاقی ایشان بسیار ذکر نموده اند .

از طرف دیگر ایشان دارای ذوق شعر و بیان شیرینی بوده اند.

چرا مامون از امام برای رفتن به سوی مرو دعوت کرد؟

پس از مرگ هارون ، پسر او مامون با برادرش امین دچار ناسازگاری و مخالفت شد و سرانجام او را کشت و خود به خلافت رسید.

پس از مرگ امین قیام های متعددی از گوشه و کنار سبب شد مامون به فکر چاره اندیشی بیفتد.

به همین دلیل سعی کرد از نفوذ امام رضا علیه السلام برای آرام کردن اوضاع استفاده نماید.

وبنابر این امام را به مرو یعنی مقر حکومتش دعوت کرد.

امام چندین بار دعوت  مامون را  نپذیرفت و از آن سرباز زد.

اما سرانجام به آن تن داد و  لذا  به زیارت قبر مطهر جدشان رسول الله رفت و پس از وداع با خانه خدا  به طرف خراسان رهسپار شد.

در راه مامورین مامون ایشان را از راه طوس ، سپس دهرسرخ و رباط سعد آباد گذراندند و به سناباد وارد کردند.

ایشان هنگام ورود به سناباد قبر مطهر خود را نشان دادند و پس از اقامتی کوتاه از سرخس به محل اقامت مامون یعنی مرو حرکت کردند.

پیشنهاد مأمون به امام رضا علیه السلام چه بود ؟

مأمون ابتدا پیشنهاد خلافت را به ایشان داد اما ایشان نپذیرفت.

مامون سپس پیشنهاد ولایتعهدی خود را به ایشان داد که باز هم امام حاضر به قبولش نشد.

اما مامون چاره‌ای نداشت و به همین دلیل ولایتعهدی خود را با تهدید به قتل، به آن حضرت تحمیل کرد.

حضرت رضا علیه السلام که چاره ای نمیدید ، با اکراه تمام، ولایتعهدی را چند شرط سنگین قبول کرد.

مامون نیز دستور داد با برپائی جشنی این خبر را به اطلاع همگان برسانند.
با این حال برخی از بزرگان قبائلی مانند بنی عباس و یا بنی هاشم به امام حسادت می ورزیدند و مامون را ملامت میکردند.

اما  مأمون با دادن هدایا و عطایای فراوان آنها را راضی کرد؛ جز سه نفر که از بیعت با امام سر باز زدند و مأمون هم آنها را به حبس انداخت .
مامون که ازین قضیه استفاده کرده بود ، برای حاکمان و عاملان خود در شهرهای مختلف نامه نوشت و تغییراتی در اداره کشور اعمال نمود و آن ها را به نام حضرت رضا علیه السلام سکه زد.

و سپس دستور داد که اعران در مدح امام رضا قصیده و شعر بسرایند. و از وی به نکوئی یاد کنند.

اما امام  مکرّراً می فرمود: « این امر تمام نخواهد شد و ولایتعهدی به وقوع نخواهد پیوست. »

آزارو اذیت مامون

مامون که همیشه کینه حضرت رضا را در دل می‌پروراند، با سیاست‌های زیرکانه و منافقانه‌ی خود، موجب آزار امام می‌شد و گاه و بیگاه اموری را برخلاف شروط اولیه به امام رضا تحمیل می‌کرد، که درخواست اقامه نماز عید فطر از آن جمله است.
حتی یک بار دستور داد غلامانش به خانه امام یورش ببرند و او را قطعه‌قطعه کنند اما به لطف خداوند، امام از این واقعه جان سالم به در برد. یکی از سیاست‌های مأمون برای شکستن ابهت و جلالت حضرت رضا علیه السلام برگزاری مجالس مباحثه با صاحبان ادیان و مذاهب مختلف بود تا شاید در این گیرودار، امام از جواب بعضی سؤالات، عاجز بماند و تقدس و عظمتش شکسته شود. حتی گاهی خود مامون شروع می‌کرد و سوالات پیچیده قرآنی و مذهبی طرح می‌کرد.

ناگفته نماند خلفاء جور غالبا اهل عیش و طرب بودند و به دنبال علم و دانش نمی‌رفتند. مامون هم بی‌تقوا و فاسد بود ولی در عین حال، هم ظاهر خود را حفظ می‌کرد و هم به دنبال تفسیر و مسائل مذهبی و کلامی می‌رفت. لذا گاهی خودش با مخالفین شیعه به بحث و گفتگو می پرداخت و جواب آنان را شخصاً به عهده می گرفت.

شهادت حضرت

شهادت حضرت رضا علیه السلام به دست مأمون از صدر اسلام برای اهل حدیث مسلم و معلوم بود و حتی به تصریح رسول خدا و امیرالمؤمنین و امام صادق علیهم السلام در تاریخ ثبت شده بود؛ خود آن حضرت نیز بارها از شهادت خود خبر می‌داد و حتی قاتل خود را مشخّص و جای قبر خود را معیّن می‌فرمود.